Download PDF

Thuiszorg bij ouderen : wat brengt de toekomst?

Publication date: 2012-05-01
Publisher: Academisch Centrum Huisartsgeneeskunde KU Leuven; Leuven

Author:

Boelanders, Tom
De Lepeleire, Jan

Abstract:

Context: De vergrijzing en verzilvering van de maatschappij is nu reeds merkbaar in de thuiszorg en zal de komende jaren nog toenemen. De zorgnood van ouderen wordt ingeschat door de begeleidende huisarts. Er is op heden geen goede gestandaardiseerde methode in gebruik om zorgnoden te bepalen. De KATZ-schaal wordt gebruikt om de autonomie van de patiënt te bepalen en is vaak doorslaggevend bij beslissing tot opname in een RVT. Onderzoeksvraag: In het eerste deel wordt er nagegaan welke noden er aanwezig zijn binnen de moderne thuiszorg en in welke mate MDS-RAI hierin een bijdrage kan leveren. Vervolgens wordt er gefocust op identificatie van zorgnoden. Het is twijfelachtig of een huisarts voldoende bewust is van de noden die zijn patiënt heeft. Indien er een instrument zou bestaan om deze noden in kaart te brengen, zoals de MDS-RAI Home Care, zou dit instrument deze noden beter kunnen identificeren? Methode : In de literatuur wordt er gezocht naar antwoorden op de onderzoeksvragen in verband met MDSRAI. In het eigen onderzoek worden er patiënten geselecteerd op basis van 4 factoren: thuiswonend, Globaal Medisch Dossier in mijn praktijk hebben, geboren voor 01/01/1931 en score op FRAIL-schaal > 19. Uiteindelijk werd er bij 24 personen de MDS-RAI-Home Care vragenlijst thuis afgenomen. Ook werd aan de respectievelijke huisarts gevraagd om aan te duiden welke noden er volgens hen intuïtief aanwezig waren. In een tweede fase werden er via SPSS 20.0 correlatiecoëfficienten berekend voor elke zorgnood, eerst ter vergelijking tussen MDS-RAI en huisartsen en daarna ter vergelijking tussen de huisartsen onderling. Resultaten: MDS-RAI : MDS-RAI Home Care activeert gemiddeld 6,6 CAP's per persoon in een populatie fragiele thuiswonende 80-plussers tov 3,6 bij de huisarts. (CAP= clinical assessment protocol= zorgnood). De meest frequent geactiveerde CAP's door de MDS-RAI zijn: cognitieverlies (95,8%), urine-incontinentie (95,8%), stemmingsstoornissen (70,8%), bevorderen van lichaamsbeweging (58,3%), mantelzorg (54,2%) en hart en ademhaling (54,2%). De meest frequent geactiveerde CAP's door de huisartsen zijn: thuisomgeving (50%), juist en verantwoord medicatiegebruik (37,5%), kans op opname in instelling (33,3%), mantelzorg (33,3%) en valincidenten (33,3%). 'Mantelzorg' staat zowel bij huisarts (33,3%) als MDS-RAI (54,2%) in top vijf van meest voorkomende zorgnoden. Huisarts : Elke huisarts focust zich op één bepaald gebied: 'Cognitie en geestelijke gezondheid' (arts 1),'sociale omgang' (arts 2) en 'klinische complicaties' en 'functioneel presteren' (beiden arts 3). De zorgnood 'communicatie' vertoont een matige correlatie tussen MDS-RAI en huisarts (corr. Coef. 0,552,). Dit is het enige significante resultaat (p<0,05). Bij de andere zorgnoden werd enkel zwakke of geen correlatie aangetoond tussen MDS-RAI en huisarts. Indien elke huisarts apart wordt vergeleken met de MDS-RAI, wordt er amper correlatie gevonden: slechts 4 correlatiecoëfficienten zijn statistisch significant. Dit zijn er twee bij huisarts 1 (CAP 4 (p<0,05) en 9 (p<0,01)), één bij huisarts 2 (CAP 15 (p<0,05)) en één bij huisarts 3 (CAP 1 (p<0,01)). Conclusies: MDS-RAI-HC heeft, vergeleken met de huisarts, kwalitatief en kwantitatief een meerwaarde in het aantonen van mogelijke zorgnoden in een populatie van thuiswonende fragiele 80-plussers. De resultaten van MDS-RAI-HC en de huisarts correleren slecht of niet met elkaar, op de zorgnood 'communicatie' na. De MDS-RAI-HC blijkt de zorgbehoefte van de thuiswonende fragiele 80-plussers beter te kunnen inschatten dan de KATZ-schaal.