Author:

Keywords:

hospital pathology, geografhic variation

Abstract:

De voornaamste doelstelling was ongetwijfeld het exploreren van de mogelijkheden die de MKG-registratie biedt op het domein van de epidemiologie. Een tweede doelstelling was het registratie-instrument, met al zijn mogelijkheden en beperkingen, aan een breder publiek voor te stellen. De verdere validering van de databank, door confrontatie van de gegevens met andere bronnen, was een andere belangrijke doelstelling van deze publicatie. Zoals ook voor “MKG 1996 in Beeld” werd gedaan willen we in dit besluit overlopen in hoeverre een dergelijke publicatie aan deze doelstellingen tegemoet komt. Zoals van bij het begin gesteld is het niet mogelijk zuiver epidemiologische studies op basis van MKG uit te voeren, vermits noch prevalentie- noch incidentiecijfers beschikbaar zijn. De MKG-registratie bevat enkel gegevens over morbiditeit die aanleiding heeft gegeven tot hospitalisatie. Bestaande aandoeningen bij patiënten die geen beroep doen op de ziekenhuiszorg zijn bijgevolg niet opgenomen in de registratie. Bovendien kan de patiënt niet gevolgd worden over verschillende ziekenhuizen en over verschillende jaren heen. Indien de registratie zou kunnen gebruik maken van een uniek, anoniem, nationaal patiëntennummer, zou dit probleem kunnen opgelost worden. Deze twee beperkingen leiden ertoe dat in publicaties zoals deze eerder gewerkt wordt met het aantal ziekenhuisverblijven waarbij een bepaalde pathologie voorkomt dan met het aantal patiënten dat aan een bepaalde aandoening lijdt. In een aantal gevallen kan wel worden gesteld dat zeer waarschijnlijk de prevalentie van de aandoening evenredig is met het aantal ziekenhuisopnames (bijvoorbeeld voor wat betreft tuberculose). Voor wat betreft bijvoorbeeld het thema “Appendectomy” zal het aantal ziekenhuisverblijven wellicht de incidentie van een “acute appendicitis” benaderen. Men kan echter niet ontkennen dat andere factoren zoals bijvoorbeeld een minder of meer selectieve therapeutische houding van de zorgverstrekker, de gegevens beïnvloeden. Langs de andere kant bieden de hierboven vermelde methodologische beperkingen ook een praktisch voordeel: het aantal ziekenhuisverblijven dat gegenereerd wordt door patiënten met een bepaalde pathologie (met hun ziekenhuisduur, de uitgevoerde onderzoeken en ingrepen) geeft een vrij goed idee over de middelen die besteed worden om de geselecteerde pathologieën te behandelen in een ziekenhuisomgeving. De analyse van de MKG gekoppeld aan de MFG (Minimale Financiële Gegevens) of aan de facturatiegegevens beschikbaar bij het RIZIV, zal de mogelijkheden om studies uit te voeren naar de spreiding en variatie in pathologie-gerelateerde kosten enorm uitbreiden. Een ander groot voordeel ligt in de beschikbaarheid van de MKG. De MKG-registratie van alle klassieke ziekenhuisverblijven in België is verplicht sinds oktober 1990. Vanaf het registratiejaar 1995 werden ook de dagziekenhuisverblijven opgenomen in de nationale databank. Hierdoor is, zonder bijkomende inspanningen voor wat betreft gegevensverzameling, een immense en exhaustieve databank beschikbaar. Momenteel zijn de gegevens van bijna 10 opeenvolgende, ononderbroken registratiejaren beschikbaar. Waar deze publicatie zeker in geslaagd is, is het in beeld brengen van de bestaande geografische variatie in het aantal ziekenhuisverblijven met een bepaalde pathologie. Een aantal gepresenteerde geografische verschillen biedt wellicht een uitgangspunt voor een uitgebreider en grondiger studie. Het lag niet in de bedoeling van deze publicatie dergelijke studies uit te voeren en hierover te rapporteren. De hoop bestaat wel dat de publicatie de lezers heeft aangezet tot kritische vraagstelling omtrent al de gepresenteerde gegevens en dat op deze manier inspiratie werd geboden omtrent onderwerpen voor verder onderzoek. Dergelijk onderzoek kan zich situeren op domeinen die in deze publicatie slechts af en toe als raakvlak naar boven kwamen zoals bijvoorbeeld de kwaliteit van de zorgverlening, de evaluatie van de medische praktijk, geografische verschillen in opnamecultuur en socio-economische verschillen. Er werd getracht via deze publicatie het registratie-instrument MKG, met zijn mogelijkheden en beperkingen, aan een breder publiek voor te stellen. De historiek, de inhoud en de organisatie van de MKG-registratie werden uitvoerig toegelicht in de inleiding. Bovendien werd duidelijk aangetoond dat binnen de MKG een aantal items beschikbaar zijn die bijkomende relevante informatie kunnen verschaffen. Doorheen de verschillende thema’s werd op diverse plaatsen gebruik gemaakt van deze aanvullende gegevens. Ze lieten toe een vollediger beeld te geven van de situatie en de informatie gepresenteerd in de kaarten beter te interpreteren. Zo is er gebruik gemaakt van gegevens omtrent de leeftijds- en geslachtsverdeling, de nationaliteit van de patiënt, de verblijfsduur, de ernst van de aandoening, de kans op en het effectief overlijden van de patiënt tijdens het ziekenhuisverblijf, de aard van opname, de hoofddiagnose en/of nevendiagnoses. De verdere validering van de databank werd bewerkstelligd door confrontatie van de MKG met andere gegevensbronnen. De meest doorgedreven controle werd uitgevoerd voor de thema’s die ingrepen in beeld brengen (Deel V). Voor deze thema’s werden telkens de ICD-9-CM codes, op basis waarvan de selectie gebeurde, vergeleken met de geregistreerde RIZIV-codes, binnen MKG, en, op nationaal niveau, ook met de gegevens van het RIZIV als externe bron. Voor wat betreft tuberculose werden de bevindingen op basis van MKG vergeleken met de gegevens van de Vlaamse Vereniging voor Respiratoire Gezondheidszorg en Tuberculosebestrijding (VRGT), en de tegenhanger FARES. Het feit dat door dergelijke vergelijkingen geen inconsistenties werden aangetoond doet het vertrouwen in de kwaliteit van de geregistreerde MKG toenemen. Er werd getracht in deze publicatie tegemoet te komen aan de vraag tot verhoging van de transparantie. De gebruikte methodologie werd nauwgezet beschreven, de voor- en nadelen ervan werden uitgebreid toegelicht. De gegevens die aan de basis van de kaarten en figuren liggen werden steeds volledig en overzichtelijk weergegeven. Deze nieuwe vorm van feedback geeft aan de instellingen een duidelijk signaal dat de MKG niet enkel als verfijningsinstrument voor de financiering wordt gebruikt. Er wordt tevens gepoogd de algemene ziekenhuizen, die instaan voor de registratie van de ziekenhuisverblijven, een incentive te geven tot voortdurende inspanningen ter verbetering van de registratiekwaliteit en -volledigheid. Bovendien kan deze publicatie aanleiding geven tot internationale vergelijkingen. De duidelijke beschrijving van de methodologie en van de selectiecriteria voor de verschillende thema’s moet toelaten vergelijkingen met gelijkaardige informatie uit het buitenland oordeelkundig uit te voeren en te interpreteren.