Author:

Keywords:

physical activity, diabetic persons

Abstract:

Probleemstelling Regelmatig fysiek actief zijn, dit wil zeggen dagelijks matig fysiek actief zijn voor minstens 30 minuten, vormt een cruciaal onderdeel van een gezonde levensstijl. De positieve effecten van regelmatige fysieke activiteit situeren zich zowel op fysiek vlak als op psychosociaal vlak. Zo vermindert regelmatige lichaamsbeweging het risico op hypertensie, type 2 diabetes, breuken ten gevolge van osteoporose, obesitas, beroerte, hart- en vaatziekten en dikke darm- en borstkanker (ACSM, 2015). Bovendien heeft deze een positief effect op de geestelijke gezondheid zoals stemming, cognitief functioneren, zelfvertrouwen, depressie en angst (Biddle & Mutrie, 2008). Echter, een hele grote groep mensen die onvoldoende fysiek actief zijn, vindt de weg niet naar het huidige (georganiseerde) bewegingsaanbod (European Commission, 2014). Mogelijk komt het aanbod niet tegemoet aan hun noden en/of is de drempel naar dit aanbod te hoog. Ook bij diabetespatiënten merken we deze problematiek. Er zijn heel wat diabetici die niet voldoende fysiek actief zijn en dus de talrijke gezondheidsvoordelen van voldoende beweging niet kunnen ervaren. Bij de doelgroep van diabetici vormt beweging echter een belangrijk onderdeel in de behandeling van de aandoening. Er is dus een dringende nood aan laagdrempelige beweegprogramma’s die diabetici aanzetten tot een voldoende fysiek actieve levensstijl, en dit zowel op korte als op lange termijn (Colberg, et al., 2010). Doelstelling Dit project is een samenwerking tussen de Christelijke Mutualiteit (CM), PortaAL (Expertisecentrum voor Gezond Bewegen van KU Leuven, Faculteit Bewegings- en Revalidatiewetenschappen) en de Diabetesliga. Voor het opstellen van het onderzoeksprotocol werd samengewerkt met de Landsbond der Christelijke Mutualiteiten. De recrutering van de deelnemers gebeurde in samenwerking met de Dienst Gezondheidspromotie van CM Leuven. De Diabetesliga keurde het onderzoeks- en screeningsprotocol goed. Met dit project werd getracht via een aangepast en laagdrempelig bewegingsprogramma een positief gedragseffect en daardoor eventueel een gezondheidseffect te realiseren bij personen met type 2 diabetes. Dit project probeerde een methodiek te ontwikkelen om meer beweging te stimuleren bij inactieve diabetici via een gepersonaliseerd bewegingsprogramma. Er werd gefocust op personen die de gezondheidsnorm (30 minuten matige fysieke activiteit per dag) niet haalden. Voor deze mensen werd een individueel aangepast en medisch verantwoord beweegplan ontwikkeld. Er werd getracht de deelnemers zelfredzaam te maken zodat ze ook na het stopzetten van de coaching het beweegplan konden verderzetten. Verder werden in dit project ook volgende thema’s onderzocht: 1. CM wou een nieuwe recruteringsmethode van gezondheidspromotie uittesten. Deze interventiemethode was gestoeld op individueel en rechtstreeks contact met potentiële deelnemers, waarbij de participatie van zorgverleners beoogd werd. Hiervoor werden alle diabetespatiënten die in aanmerking kwamen voor het traject persoonlijk aangeschreven op basis van de database die CM ter beschikking had. Het was voor het eerst in België dat hiervoor samengewerkt werd met de hulpverlener (in dit geval de huisarts) en deze rechtstreeks aangesproken werd om patiënten op te volgen tijdens hun deelname aan het traject. In het project wordt deze nieuwe methode geëvalueerd. 2. Daarnaast wordt er getracht inzicht te krijgen in de mate van interesse van CM-leden voor een nieuwe vorm van dienstverlening die mensen begeleidt op weg naar een gezonde levensstijl, namenlijk bewegingscoaching. We gaan hier onder andere de bereidheid tot het betalen van de deelnameprijs na. 3. Er wordt uiteindelijk ook nagegaan of het traject vertaalbaar is naar alle ziekenfondsen, naar andere doelgroepen en naar andere interventies betreffende gezondheidspromotie. Een grondige procesevaluatie bij alle stakeholders is immers noodzakelijk om een antwoord te kunnen bieden op deze vraag. In dit rapport gebruiken we het RE-AIM model om het project op verschillende dimensies te evalueren, met inbegrip van de implementatiemogelijkheden. Dit eindrapport focust sterk op de gerealiseerde gedrags- en gezondheidseffecten.