Download PDF

Tijdschrift voor Mediterrane Archeologie

Publication date: 2013-01-01
Volume: 50 Pages: 23 - 29

Author:

Claeys, Johan

Keywords:

suburbium, Anatolia, Sagalassos, Roman, Hellenistic, funerary, artisanal, proasteion, 2101 Archaeology

Abstract:

Het pomerium, het gewijde centrum van een antieke stad, was een denkbeeldig concept, maar het vertegenwoordigde ook een reële belichaming in het urbane weefsel. Soms viel de afbakening van het pomerium samen met het areaal omsloten door de stadsmuren, maar dit was zeker niet altijd het geval. Een meer betrouwbaar onderscheid tussen ‘stad’ en ‘periferie’ kon worden gemaakt op basis van de lokalisering van de necropolen: aangezien er binnen het pomerium niet mocht worden begraven, werd de onmiddellijk aangrenzende ruimte ingenomen door funeraire activiteiten. In weinig opzicht waren deze necropolen vergelijkbaar met onze hedendaagse kerkhoven; ze maakten immers integraal onderdeel uit van de stadsuitbreiding en kwamen zo in het vaarwater terecht van alle andere activiteiten die om diverse redenen naar de marge van de stad waren gedreven. De term necropolis (letterlijk dodenstad) is een erg accurate beschrijving voor dit fenomeen, aangezien het er in deze perifere zones vaak erg levendig aan toeging. Mijn eigen studieonderwerp, de Oostelijke Voorstad van Sagalassos, valt grotendeels samen met één van de necropolen van deze antieke site in Pisidisch Anatolië (in het zuidwesten van het huidige Turkije). Aangezien er echter ook een belangrijke ambachtelijke component en publieke architectuur aanwezig is in de wijk dekt de term ‘voorstad’ de lading perfect. De associatie van een voorstad met het begrip ‘marginaal’ is voor de hand liggend in de ruimtelijke definiëring van het begrip: ‘in de marge van’ of ‘aan de rand van’. Naast de evidente plaats bepalende connotatie draagt deze term echter ook de negatieve bijklanken ‘ondergeschikt’ en − voornamelijk in het Vlaams − zelfs ‘haveloos’ en ‘goor’. De komende paragrafen zullen duidelijk maken waarom deze drie connotaties van ‘marginaal’ toepasbaar zijn op de Oostelijke Voorstad van Sagalassos.