Author:

Keywords:

Vrijwilligers, herstelbemiddeling

Abstract:

Sinds 2005 bouwt de bemiddelingsdienst Arrondissement Leuven (BAL) een vrijwilligerswerking uit. Het is een lokaal initiatief dat van bij zijn aanvang scherp is afgebakend: het project situeert zich binnen de sfeer van de jeugdcriminaliteit; het spitst zich toe op bemiddelingsgesprekken tussen minderjarige daders en hun slachtoffers; het leidt vrijwilligers op tot bemiddelaar. De vrijwilligerswerking binnen BAL bevat verschillende onderdelen. Er is de werving en selectie van kandidaat-vrijwilligers volgens een vooraf bepaald profiel. Voor de vrijwilligers in opleiding is er een intensief vormingsprogramma uitgewerkt dat uitmondt in een intensieve training op het terrein. De opgeleide vrijwilligers worden deskundig omringd. Iedere vrijwilliger krijgt namelijk een coach (professionele bemiddelaar) waar ze steeds beroep op kunnen doen. Verdere ondersteuning wordt geboden door gezamenlijke vormings- en ontspanningsmomenten met de gehele vrijwilligersgroep. De uitbouw van dit lokale vrijwilligersproject is niet zomaar uit het niets ontstaan. Het wordt mee gedragen door een set van overtuigingen, waarden en idealen. Deze overtuigingen worden op geregelde momenten en plaatsen expliciet geformuleerd als legitimatie van de vrijwilligerswerking naar andere actoren op het veld, in een visietekst, tijdens een studiedag, in een onderzoeksvoorstel. Maar nog meer voeden deze overtuigingen en idealen impliciet de dagelijkse vrijwilligerswerking. Die overtuigingen en idealen zijn belichaamd in de veelheid van activiteiten, interventies, en gesprekken die tussen de betrokkenen van de vrijwilligerswerking plaatsgrijpen. Het vrijwilligersproject te BAL heeft dus een achterliggende visie, maar in welke mate staat die in het teken van actief burgerschap? Dat is de centrale vraagstelling van deze bijdrage. Ze nodigt ons in het kader van deze nieuwsbrief uit om te reflecteren over onze vertrouwdheid met de vrijwilligerswerking binnen BAL. Twee ambities drijven ons hierbij: 1. (aan de lezer) kenbaar maken hoe het vrijwilligersproject zich van bij het begin expliciet door idealen van actief burgerschap heeft laten leiden; 2. beter verstaan hoe actief burgerschap impliciet de vrijwilligerswerking inspireert. Om deze ambities enigszins waar te maken zullen we in een eerste luik van onze bijdrage verduidelijken wat wij onder actief burgerschap verstaan (I). Dat is een moeilijke oefening. Rond dit thema is reeds ontzettend veel inkt gevloeid. Actief burgerschap is ook een meerlagig begrip. Het bevat verschillende dimensies en invalshoeken. In wat volgt sporen we vanuit onze vertrouwdheid met herstelbemiddeling en vrijwilligerswerking enkele facetten van actief burgerschap op. We brengen die facetten op een abstracter niveau. Op die manier bouwen we ‘actief burgerschap’ om tot een conceptueel kader, een conceptuele bril om naar de vrijwilligerswerking te kijken. In het tweede luik van onze bijdrage kijken we vanuit die conceptuele bril van actief burgerschap naar de expliciete visie die de vrijwilligerswerking binnen BAL van bij haar aanvang fundeert (II). In het derde luik beschrijven we hoe deze overtuigingen, waarden en idealen eerder impliciet genesteld zitten in de feitelijke praktijk. (III). Onze achterliggende hypothese daarbij is dat actief burgerschap zinvolle dimensies van onze vrijwilligerswerking aan de oppervlakte brengt die tot nog toe niet expliciet zijn benoemd. Actief burgerschap zou die dimensies dan tot volle recht laten komen.