Author:

Keywords:

LCA, LCC, buildings, assessment tool, quality evaluation, dwellings, Pareto optimisation

Abstract:

Het onderzoek is gericht op het evalueren van duurzaamheid van gebouwen en dit tijdens de verschillende fasen van het ontwerpproces. Bovendien is het de bedoeling om prioritaire acties te identificeren om te evolueren tot een meer duurzaam woningbestand in België. Een methodologie is ontwikkeld voor het evalueren van de milieuprestatie en financiële kost van gebouwen, welke via een levenscyclus benadering zijn geïntegreerd. De milieubelasting is bepaald via een levenscyclusanalyse en wordt uitgedrukt in externe kosten, bepaald via de ‘willingness-to-pay’ methode. Deze methode is verkozen boven de ‘maximum abatement cost’ omwille van meerdere redenen. Verschillende bestaande methodes zijn gecombineerd om een zo volledig mogelijke analyse toe te laten. Naast de analyse van de investeringskost, zijn ook de financiële consequenties over de volledige levensduur van het gebouw beschouwd via een levenscyclus kost analyse. Voor de berekening van de som van de huidige waarden is een onderscheid gemaakt tussen een privatieve en sociale actualisatievoet. Bovendien is de kwaliteit van de woningen mee in beschouwing genomen bij de eindbeoordeling via een multi-criteria analyse. De prioritaire maatregelen zijn bepaald via een optimalisatie gebaseerd op het Pareto principe.De ontwikkelde methodologie is vertaald naar een evaluatietool (SuFiQuaD-tool) gebaseerd op de elementenmethode. Een hiërarchische decompositie van het gebouw maakt een evaluatie tijdens de verschillende fasen van het ontwerpproces mogelijk. De tool kan hierdoor gebruikt worden vanaf het schetsontwerp. Via een beperkte input worden zowel de milieuprestatie - aan de hand van milieukosten - en de financiële kosten berekend. De analyse gebeurt op gebouwniveau en beschouwt de volledige levensduur. Naast de analyse van de milieuprestatie en financiële kost, wordt bovendien de energieprestatie van de woningen volgens de Vlaamse EPB normering berekend zodat slechts éénmalig input moet worden gegeven. De tool laat naast een optimalisatie op gebouwniveau een meer beperkte optimalisatie op elementniveau toe. Zestien woningen zijn milieutechnisch en financieel beoordeeld aan de hand van het ontwikkelde evaluatietool. De milieuprestatie, investeringskost en levenscyclus financiële kost is nagegaan van bestaande woningen daterend uit de periode voor 1945, 1945 – 1970, 1971 – 1990 en 1991 – 2001. Deze zijn vergeleken met de huidige bouwpraktijk en tenslotte is via een Pareto-optimalisatie nagegaan welke verbeteringen mogelijk zijn met huidige technologie. Deze optimalisatie is zowel op basis van milieuprestatie als financiële kost en een combinatie van beide gebeurd.De casestudies (beschouwd over 60 jaar) maken duidelijk dat het vervangen van bestaande woningen (van voor 1970) door de berekende optima, gemiddeld in een 60% reductie van de levenscyclus impact resulteert. Bovendien blijkt dat de milieu-impact van de woningen gebouwd volgens de huidige praktijk met 18 tot 35% kan verminderd worden door een betere isolatiegraad, betere luchtdichtheid en keuze van bouwmaterialen. Daarenboven is aangetoond dat de keuze van het gebouwtype en de lay-out een impact reductie tot 57% kan betekenen. Het optimum blijkt bovendien verschillend te zijn vanuit milieu- en financieel oogpunt en verschilt naargelang woningtype en -kenmerken. Tenslotte maakt de analyse duidelijk dat beslissingen op basis van levenscyclus kost / impact vaak verschillen van deze gebaseerd op initiële kost / impact.Op basis van de analyses is input gegenereerd welke kan gebruikt worden als hulpmiddel vanaf het schetsontwerp. Voor de zestien representatieve casestudies is een milieukost en financiële kost bepaald (zowel initieel als levenscyclus) voor de huidige bouwpraktijk en de geoptimaliseerde woning. Deze waarden kunnen gebruikt worden als eerste raming tijdens het schetsontwerp. Een analoge analyse is gebeurd op elementniveau. Deze berekende kosten kunnen gebruikt worden in een latere fase in het ontwerpproces wanneer de hoeveelheden van de verschillende elementen (ruw) bepaald zijn.