Author:

Abstract:

Sinds vorig jaar is er in Vlaamse onderwijskringen een beweging op gang gekomen tegen de zogenaamde 'ontschoolingstrend' in ons onderwijs. Volgens de O-ZON (Onderwijs Zonder Ontscholing) beweging is deze ontscholing de oorzaak van een daling zowel van de kwaliteit als het niveau van het onderwijs. De ontscholing zou het gevolg zijn van de recente tendens om het onderwijs te baseren op een constructivistische visie op het leren en zou o.m. gepaard gaan met een sterke achteruitgang in de hoeveelheid kennis die leerlingen op school verwerven. Omdat het pleidooi van de beweging voor een terugkeer naar meer traditioneel onderwijs volgens mij haaks staat op de huidige stand van het onderwijskundig onderzoek, inzonderheid de research over leren en instructie, heb ik het initiatief genomen tot het organiseren van dit debat op de VFO-studiedag. Gezien zowel het cruciale belang van het onderwijs voor de toekomstige welvaart en het welzijn van onze bevolking, als de omvang van het onderwijsbudget, is het toch aangewezen om de onderwijspraktijk op wetenschappelijke basis vorm te geven. Meer bepaald zal in deze bijdrage op grond van resultaten van het recente onderzoek over leren en instructie het argument van O-ZON ontkracht worden, dat de visie op leren als een constructief proces leidt tot een didactiek van zelfontdekkend leren, gekenmerkt door een minimale begeleiding en instructie. Verder zal betoogd worden dat het onterecht is om onderwijs dat gericht is op vaardigheden te stellen tegenover 'kennisonderwijs'. Recente studies tonen aan dat het geïntegreerd en synchroon verwerven van kennis en vaardigheden noodzakelijk is voor het ontwikkelen bij de leerlingen van adaptieve bekwaamheid als uiteindelijk doel van het onderwijs, d.w.z. de bekwaamheid om datgene wat men geleerd heeft flexibel, inzichtelijk en creatief toe te passen in nieuwe situaties en tevens de bereidheid om die eigen bekwaamheid voortdurend te verbreden en te verdiepen.