Author:

Abstract:

Leden zijn belangrijk voor een politieke partij. De partij kan stellen dat ze voor een belangrijke groep van de bevolking spreekt; leden zullen over het algemeen ook trouwe kiezers zijn, en ze zorgen er voor dat de partij een klankbord heeft voor nieuwe ideeën en strategieën. Omgekeerd is het echter ook zo dat leden vaak een zekere vorm van inspraak zullen eisen, waardoor de handelingsvrijheid van de partijleiding wordt ingeperkt. Al sinds de jaren ’80 van de vorige eeuw is die traditionele basis echter aan het afkalven: mensen vinden blijkbaar steeds moeilijker de weg naar het lidmaatschap van een politieke partij. Terwijl we twintig jaar geleden nog duidelijk van drie grote zuilpartijen (CD&V, Open VLD en sp.a) met een groot aantal leden konden spreken, lijken vooral de grote drie traditionele partijen nog verder leden te verliezen, waardoor de ledenaantallen van alle politieke partijen dichter bij elkaar komen te liggen. Het proces lijkt bovendien steeds sneller te verlopen: terwijl de Vlaamse politieke partijen in 2008 samen 3,0 procent van hun leden verloren, is dat verlies in 2009 al opgelopen tot 3,7 procent. Opmerkelijk blijft echter dat geen enkele partij er in slaagt om leden terug te winnen die ze eerder verloren hebben. Steve Stevaert bij de sp.a, Guy Verhofstadt bij de Open VLD of Yves Leterme bij CD&V slaagden er geen van drieën in het ledenaantal van hun partij ook echt te laten stijgen. Hoogstens werd de neergaande trend enkele jaren gestopt. Opvallend is voorts dat het Vlaams Belang, dat gedurende dertig jaar aan het groeien was, sinds 2007 nu ook systematisch leden verliest.